Chaira heeft de afgelopen 5 jaar onderzoek gedaan naar vrouwen met triple X-syndroom. Ze heeft met MRI gekeken naar de hersenen van 20 vrouwen met triple X en 20 vrouwen zonder triple X. MRI is een techniek om afbeeldingen van lichaamsdelen te maken met behulp van heel sterke magneten. Tot nu toe is het meeste onderzoek gedaan bij kinderen en tieners. Zij is één van de eerste onderzoekers die met MRI naar de hersenen van volwassenen keek.
De promotie vond plaats in een zaal van de Universiteit Maastricht. In een halve cirkel zaten hoogleraren in de zwart-rode toga’s van de universiteit. Chaira stond achter een lezenaar en achter haar de twee paranimfen. Dat zijn collega’s of vriendinnen die haar ondersteunen.
Chaira heeft in een kwartier uitgelegd wat ze de afgelopen jaren heeft gedaan. Daarna mochten verschillende hoogleraren vragen stellen. Dit heet ‘oppositie’. Elke opponent begint met complimenten. Daarna volgden echt moeilijke, kritische, inhoudelijke vragen. Chaira beantwoordde die zo goed mogelijk.
Wat heeft haar onderzoek opgeleverd?
Het voornaamste is meer inzicht in de werking van de X-chromosomen bij alle vrouwen: met 2 en met 3 X-chromosomen. Meer inzicht in wat een extra X doet met de bouw en werking van de hersenen. De vrouwen met een extra X zijn onderling heel verschillend. Waarom heeft de ene vrouw met triple X er meer last van dan de andere? Daarover weten we nog steeds niet zoveel.
We weten dat het extra X chromosoom niet helemaal goed uitgeschakeld wordt. Ongeveer 16% ontsnapt aan de inactivatie en blijft actief. Dat geldt vooral voor de uiteinden van het chromosoom, waar onder andere de informatie over lichaamslengte zit. Het interessante is dat een extra Y (XYY) hetzelfde doet.
Eén van de opponenten stelde voor dat ze van alle twintig deelnemers per persoon zou beschrijven hoe alle metingen met elkaar samenhangen, en niet alleen gemiddeld voor de hele groep. De vraag is ook hoe het gaat met vrouwen die bij toeval hun diagnose kregen en niet omdat ze symptomen hadden. Doen zij het beter?
Wat kunnen ouders het beste doen als hun kind triple X heeft?
Het advies van Chaira is om vooral met andere mensen in contact te komen. Hun dochter goed in de gaten houden. In kaart brengen waar ze tegenaan kunnen gaan lopen en hulp bij kunnen gebruiken. Hoe het psychisch met hun kind gaat, vanwege de hogere kans op psychiatrische problemen. Ook de naamsbekendheid van de diagnose is belangrijk.
Na de verdediging kwam de pedel binnen en zei ‘hora est!’. De commissie trok zich terug om te overleggen. Uiteraard is ze geslaagd.
Ze moet beloven zich als een goed wetenschapper te gedragen en krijgt de bul overhandigd. Dat is een zeer officieel document met het zegel van de universiteit.
Er volgt een laudatio: een toespraak van haar begeleidster met een mengeling van serieuze en grappige verhalen over de afgelopen jaren. Daarna werd de plechtigheid afgerond.
Gelukkig blijft Chaira de komende jaren nog verder onderzoek doen. We rekenen erop dat we met haar in contact blijven en haar inzichten met jullie kunnen delen. Zo dragen we bij aan de naamsbekendheid en de onderlinge contacten.
Het proefschrift van Chaira “eXtraordinary brains? The impact of the eXtra X on the brain: 7 Tesla MRI studies in adult individuals with 47,XXX” is te vinden op de website van de Universiteit Maastricht. Onder het kopje ‘Fundamenteel onderzoek’ op onze pagina met artikelen staat één van haar publicatie met een korte toelichting.